Ik zit op het Waterplein in HafenCity, de nieuwe stadsuitbreiding van Hamburg, en wacht op het water. Het plein loopt als een fraai vormgegeven scheepshelling in lichtgekleurd steen schuin af naar het water. Deze openbare hangplek kan rustig onderlopen – en het bankje waarop ik zit ook – en daarna weer droogvallen, hooguit zullen de schoonmakers daarna langs moeten komen. Vandaar de bijnaam voor HafenCity: stadskust aan de Elbe.
Hamburg kon zijn binnenstad alleen uitbreiden in de richting vna de rivier. De stad zelf ligt veilig achter dijken, maar het oude havengebied ligt onbeschermd in de Elbe, waar het getij met liefst 3,5 meter op en neer gaat. Even is er overwogen er een dijk omheen te leggen, maar dat werd te duur. Daarom is, naar een masterplan van het Rotterdamse bureau KCAP en het Keulse bureau ASTOC, ervoor gekozen de bescherming tegen het water helemaal in de architectuur en de stedenbouw te integreren. De woongebouwen en de wegen staan op ‘plinten’ van 7,5 meter hoog, waar de parkeergarages in zijn ondergebracht. Gelukkig weet hamburg altijd een paar dagen van tevoren wanener het hoogwater wordt en kan iedereen z’n auto weghalen.
Wie ervoor kiest hier te wonen, moet willen wonen met de grillen van getij, stormvloed, springtij en wellicht zeespiegelrijzing. Het water heeft mensen niet afgeschrikt: HafenCity is populair. De bouwis nu ongeveer op de helft; als het in 2020, 2025 klaar is heeft Hamburg er 5800 woningen en 45.000 werkplekken bij, plus een museum, een nieuwe metrolijn en een spectaculair muziekgebouw naar een ontwerp van de Zwitserse starchitects Herzog & De Meuron. Uit de hele wereld trekken delegaties van watersteden naar Hamburg toe om met eigen ogen te zie dan het kan, veilig wonen buiten de dijken.
Tracy Metz