De verschillende mogelijkheden voor een brug over het IJ kwamen de afgelopen maanden steeds vaker in het nieuws. Afgelopen bevrijdingsdag zou er zelfs een tijdelijke pontonbrug op het IJ komen zodat men vanaf het centrum naar Amsterdam-Noord lopen, zoals dat ook aan het einde van de Tweede Wereldoorlog kon, maar helaas ging dat niet door. Tracy schreef een stuk over een ander soort vervoer over het IJ, namelijk de kabelbaan.
Op Bevrijdingsdag stond ik al helemaal klaar om samen met Bas Dekker de wandeling te maken over de pontonbrug die, slechts twee uur lang, het IJ tussen Amsterdam-Centrum en – Noord beloopbaar zou maken. Dichterbij het Jezus-gevoel van over het water lopen, zou ik nooit komen. Onderweg zou Bas mij vertellen voer zijn plannen voor een ander soort vervoer over het IJ: een kabelbaan. Helaas, het weer was te slecht. Jammer voor al die mensen die dit voorbereid hebben, wellicht kunnen we het Pinksteren nog eens proberen? Dus zijn we binnen gaan zitten, want ik wilde er meer weten van het ‘Ei aan ’t IJ’.
Bas Dekker is econoom en woont net weer een jaar in Nederland, na zeventien jaar in o.a. Mexico Stad, Londen, Azië en Zwitserland. Zonder die frisse blik kom je waarschijnlijk niet op het idee om een kabelbaan over het water aan te leggen. ,,Maar het is bewezen technologie, al lange tijd operationeel in de extreme condities van de Alpen. In de Duitse stad Koblenz is de kabelbaan een toeristische attractie; met 40 passagiers heeft een gondel de capaciteit van een stadsbus, en je kunt ook je fiets meenemen. Je kan iedere minuut opstappen, daarmee vervoer je tussen 6 en de 7 duizend mensen per uur. Dat is meer dan de pont nu doet. De gondels gaan maximaal 30 km/uur en een stuk sneller dan de pont, tram en bus, want de kabelbaan stopt niet.”
Bovendien past dit in de strategie van Amsterdam en het GVB om de transitie te maken van fossiele brandstof naar elektrisch aangedreven vervoer, zegt Dekker. ,,Er wordt gezegd dat één zo’n elektrische pont tussen de 4 en de 5 miljoen kost. Laten we dit dan in ieder geval ook onderzoeken voordat we dat investeren. De kabelbaan kan namelijk ook leiden tot meer werkgelegenheid in Noord, het is CO2 vrij, fijnstofvrij, geluidsvrij, én een attractie.” De gondels kunnen tot ongeveer windkracht 10 blijven functioneren – dus we hadden op Bevrijdingsdag wel in een gondel ons gesprek kunnen voeren.De stations van de kabelbaan komen op straatniveau; daarna hebben de gondels wel 250 meter aanloop nodig om op hoogte te komen. Boven het IJ betekent ‘hoogte’ wel 100 meter, zodat de grote cruiseschepen er onder door kunnen; boven de Noordzeekanaal is 20 meter hoog genoeg.
Dekker deed met Ei aan ’t IJ mee met de gebiedsateliers ‘Sprong over ’t IJ’ waarbij de kabelbaan als ‘kansrijke optie’ werd aangemerkt. Nu is hij met de gemeente in gesprek over een quick scan; de dienst Ruimtelijke Ordening heeft al strepen op de kaart getrokken voor mogelijke trajecten, niet alleen over het IJ maar ook als oost-west dwarsverbinding. Iedereen heeft het er inmiddels over, en het lacherige gaat er langzaam vanaf, zegt Dekker. ,,Dit is een inhoudelijke, constructieve bijdrage aan de oplossing van een urgente vervoerskwestie in Amsterdam”, zegt hij. ,,Dat is nou disruptive innovation: dingen op een andere, nieuwe manier doen.”
