HEYU! Urbans: De vele gezichten van de Griekse crisis

Voor de talkshowserie HEYU! van de Openbare Bibliotheek van Amsterdam in het kader van het Nederlands voorzitterschap, nodigt Tracy Metz zes prominente stadsdenkers uit, één per maand, vanuit steden in en rond Europa, voor een gesprek over urgente urban issues in de live talkshow HEYU! Urbans. 

8 Februari vindt HEYU! Urbans Athene plaats over de impact van de crisis op de stad met architectuurprofessor Stavros Stavrides als gast. Programmamaker Sanne van der Beek schreef een blog over de eerste indrukken opgedaan tijdens de researchreis. 

De crisis in het straatbeeld

Als je op straat loopt, zie je splinters ervan terug. In de leegstaande winkels die eerst bruisende en florerende plekken waren. In de bouw van appartementblokken die zo abrupt is afgebroken dat nu hippe designhuizen naast ruïnes staan. In de ‘nouveau poor”, die je kunt herkennen aan het feit dat ze hun bestaan op straat nog steeds ‘huiselijk inrichten’: een vaste plek voor de spaarzame bezittingen binnen de met karton afgeschermde plek op het asfalt. In de plukjes politie in intimiderende gevechtsuitrusting die argwanend het winkelende publiek bekijken, klaar om een opstoot of protest snel de kop in te kunnen drukken.

Volle terrassen in Athene

Ook het tegenverhaal zie je in fragmenten in het straatbeeld. In de koffiehuizen en zonnige terrassen die volzitten met koffiedrinkende lokale bewoners, ook al loopt de prijs van die koffie soms op tot 4,5 euro. In het leven in de grootste winkelstraat van Athene die nog steeds overladen is met mensen, en waar delicatessen en bontwinkels ook nog een bestaan kennen, mede dankzij de Russen die hier hun geliefde bont goedkoper dan thuis kunnen halen. In de plekken van de vele solidariteitsinitiatieven waar mensen zonder voorbehoud aan anderen die het nét een tikkeltje harder nodig hebben, hulp verlenen, variërend van voedsel, medische of juridische hulp of soms gewoon een warme plek om even op adem te komen. In de buurtpleinen waar burgers zelf de bankjes repareren of voor de groenvoorziening zorgen zonder nog langer op de overheid te wachten die met een lege portemonnee ook vrij weinig kan.

De echte crisis zit achter gesloten deuren

Maar het echte verhaal zit achter gesloten deuren en hoor je pas als je met mensen wat langer praat. De universiteitsprofessor die vertelt dat hij zich geen pessimisme kan veroorloven tegen zijn studenten die met een architectuurstudie geen enkele kans op een baan hebben, maar ondertussen niet weet hoe hij de studie van zijn eigen dochter kan betalen, noch of hij zijn huis kan houden of nog pensioen overhoudt. De advocaat die ons erop wijst dat de koffies, ook al zijn het pre-crisis prijzen, de laatste strohalm zijn in het vasthouden van een normaal leven, nadat de dure auto’s, kleren en telefoons de deur uit zijn gedaan. Het middenklasse huis dat er van buiten nog prima uitziet, maar waarvan de bewoners al maanden de elektriciteit niet meer hebben kunnen betalen.

De jonge mensen van mijn leeftijd die stuk voor stuk vertellen hoe de helft van hun vrienden naar het buitenland is vertrokken, braindrain op zoek naar een meer zekere toekomst. De buschauffeurs die nog plichtsgetrouw rondrijden, maar ondertussen al 11 maanden geen salaris hebben gekregen. Zonder motivatie maar te bang om ontslag te nemen. Wie z’n baan verliest, wordt als verloren beschouwd. Het statische straatbeeld: hier ploppen geen koffietentjes of winkeltjes op. Want ja: wie is bereid om te investeren in een tijd waarin je plotseling weer een zware belasting over je heen kunt krijgen? En: wie is überhaupt al op adem gekomen na wat er de afgelopen maanden allemaal is gebeurd?

De crisis als kans voor nieuwe initiatieven

Voor de serie HEYU! van de Openbare Bibliotheek van Amsterdam in het kader van het Nederlands voorzitterschap, nodigt Tracy Metz zes prominente stadsdenkers uit, één per maand, vanuit steden in en rond Europa, voor een gesprek over urgente urban issues in de live talkshow HEYU! Urbans. 8 Februari vindt HEYU! Urbans Athene plaats over de impact van de crisis op de stad met architectuurprofessor Stavros Stavrides als gast. Kijk hier voor meer informatie.