Zo traag als de ruimtelijke ordening is – door minister Pronk en anderen ooit vergeleken met een mammoettanker – zo vingervlug is de technologie. Waar de ruimtelijke ordening jaaaaaren nodig heeft om tot een besluit te komen, en dan nog wat jaren voordat het eindproduct er is, kan het verhaal van de totstandkoming in luttele minuten worden verteld. Drones, timelapse, fotomontage: ze zijn een geschenk aan de ruimtelijke ordening.
Zie de film ‘Landschap in verandering’, waarin fotografe Thea van den Heuvel in vier (de korte versie) en/of acht (de lange) minuten het ontstaan laat zien van het Rivierpark langs de Waal in Nijmegen. In vogelvlucht, maar dan véél sneller, zie je wat er allemaal gebeurd is om Nijmegen droge voeten te bezorgen en om de scheepvaart meer ruimte te geven. Alleen al de hoeveelheid aarde die hiervoor heen en weer is verplaatst, is verbijsterend.
(tekst gaat verder onder de video)
Het ‘park’ is onderdeel van het nationale programma Ruimte voor de Rivier, dat tot doel had om op bijna veertig plekken overstromingen tegen te gaan door het stijgende water in de rivieren meer ruimte te gaven. Met deze 350 miljoen euro kostende makeover is Nijmegen een van de sterprojecten. De Waal maakte er een krappe bocht, waarin het water opstuwde en waar de scheepvaart moeilijk langs kon. De oplossing is een nieuwe nevengeul die zich bij hoog water vult. De stad heeft van de noodzaak een kans gemaakt die ze met steun van het nationale programma voor de rivieren met beide handen heeft aangegrepen. Nijmegen heeft heeft een nieuw wooneiland aangelegd, een fraaie publieke ruimte als een amfitheater met uitzicht over de rivier en een hele reeks nieuwe bruggen laten ontwerpen door getalenteerde architecten als Laurent Ney, NEXT en Zwarts Jansma.
Thea van den Heuvel heeft dit proces vier jaar lang gevolgd met camera’s op hoogtestatieven op zeven vaste standpunten, en die beelden als een timelapse aan elkaar gemonteerd. Prrrt, er verrijst een heel staketsel om de betonnen bogen van de brug van Zwarts Jansma Architecten over de nevengeul te ondersteunen; prrrt, de steigers verdwijnen weer en ineens is de naakte brug in al zijn glorie een feit. Waar in 2012 nog een boerderij staat, staat in 2014, hup, water. Het is niet makkelijk te volgen, de film laat de transformatie van wel zes verschillende plekken zien waar je met Google Earth naar toe wordt getransporteerd, maar de strekking van het verhaal, en de omvang van de ingrepen, is manifest.
Tot slot komen de amechtig heen en weer dribbelende shovels, dreggers, kranen, betonmolens en vrachtwagens tot rust en zweven we dromerig op de vleugels van een drone over het nieuwe landschap. En we zagen dat het goed was.
Foto bovenaan blogpost: Frans Blok
Ik trad op als voorzitter van de avond waarop het project ‘De Waalsprong’ officieel werd geopend. Bekijk hier de video.
Het Amerikaanse tijdschrijft Landscape Architecture Magazine heeft in juni 2016 een uitvoerig artikel gewijd aan Nijmegen en de Waal.