Elke woensdag ben ik tussen 10 en 11 uur te gast in het KRO NCRV radioprogramma De Ochtend op Radio 1 om actuele ontwikkelingen op het gebied van architectuur en stedelijk leven te bespreken. Vandaag: Vrijdag reikt de BNA (Brachevereniging Nederlandse Architectenbureaus) de prijs voor het beste gebouw uit. Interessant om in de gaten te houden, want de genomineerde gebouwen zijn vaak een goed overzicht van trends in architectuur en stedenbouw.
OV en fiets regeren de steden in plaats van de auto
Een belangrijke genomineerde is het nieuwe station van Breda door Koen van Velsen. Dit is onderdeel van de keten van zogenaamde sleutelprojecten, de stations die de hogesnelheidslijn zou aandoen. Het is natuurlijk bezopen dat we nu wel de stations hebben, maar niet meer de hogesnelheidslijn. Toch hebben we wel wat aan de nieuwe stations. Die sleutelprojecten zijn namelijk behalve stations, ook knooppunten – die in Breda herbergt een hele mix van kantoren, woningen, horeca, detailhandel, kunst en cultuur. Het station heeft de barrière die de sporen vormen, overwonnen door het station over het spoor te bouwen en een voetgangerspassage aan te leggen. Dit project laat zien hoe het openbaar vervoer én de fiets steeds meer onze steden structureren in plaats van de auto.

Station Breda. Ontwerp door Koen van Velzen
Nieuwe samenwerkingsverbanden in woningbouw
In de woningbouw zie je dat architecten, opdrachtgevers en bewoners op een nieuwe manier gaan samenwerken. In de Klusflat Kleiberg in de Bijlmermeer kunnen bewoners zelf hun casco appartement afbouwen. Het is trouwens opmerkelijk dat de Klusflat niet alleen op deze lijst staat, maar ook nog vorige week de Mies van der Rohe Award, een Europese prijs voor architectuur, won. Dat is de eerste keer dat die prijs aan Nederland wordt toegekend. En dan te bedenken dat Kleiberg bijna was gesloopt – zo zie je maar weer hoe onze waardering van architectuur in een paar decennia kan veranderen. In de Smaragd in de Indische buurt in Amsterdam is het gelukt om sociale woningbouw te realiseren door die slim te mengen met koopappartementen.
- De Smaragd
- Klusflat Kleinberg. Foto door: Stijn Poelstra
Stadhuis als aanjager van de stad
Persoonlijk ben ik wel fan van het stadhuis van Deventer, een ontwerp van het bureau Neutelings Riedijk. Voor het eerst zijn het stadhuis én alle gemeentelijke diensten bij elkaar in één Stadhuiskwartier dat nieuw leven brengt in een verlaten stukje binnenstad. Heel mooi vind ik dat de gevels zijn gedecoreerd met vingerafdrukken van Deventenaren, een project van kunstenaar Loes ten Anscher. Het is ook nog duurzaam: het gebruik van zonlicht, regenwater en water uit de IJssel maakt het stadhuiskwartier ruim 25% energiezuiniger dan vergelijkbare gebouwen in Nederland.

Gemeentehuis Deventer, Neutelings Riedijk architecten
Meer lezen?
Meer trends in De stad in De Ochtend vind je hier.