Toen in 1851 de eerste Wereldtentoonstelling werd gehouden, in het Crystal Palace in Londen, was dit een van de weinige manieren om uitvindingen met de wereld te delen. Maar nu, met internet? Wereldtentoonstellingen zijn vooral een marketingexercitie geworden. Wat laat je van jezelf zien, hoe vertel je je verhaal – en welk verhaal dan wel? Voor De Architect heb ik speciaal gelet op het Nederlandse paviljoen en dat van de Verenigde Arabische Emiraten, maar met deze vraag in het achterhoofd heb ik nog wat interessante voorbeelden verzameld op het uitgestrekte Expo-terrein:

Verenigd Koninkrijk

Het Britse paviljoen, het eerste voor een Wereldtentoonstelling dat door een vrouw is ontworpen, architect Es Devlin, is van hout gemaakt. Op de voorgevel laat het woorden gezien, samen een ‘collectief gedicht’, die door bezoekers zijn ingestuurd. Daaruit stellen algoritmes het ‘gedicht’ samen. De constructie is absoluut intrigerend, maar met de beste wil ter wereld kan ik in die verzameling willekeurige woorden geen gedicht ontdekken.

Mobility Pavilion

Het Mobility Pavilion, een van themapaviljoens op de Expo en een drielobbig ontwerp van Foster + Partners, lijkt in het begin op de Efteling. Je betreedt een enorme donkere zaal met drie eng-realistische wassen beelden van negen meter hoog van reizigers en cartografen uit de Arabische oudheid, zoals Ibn Battuta. Maar als snel schakelen we over op de Hyperloop, de zelfrijdende auto, op thema’s als reizen en migratie, scheep- en lucht- en ruimtevaart en tot slot een prijsvraag onder kinderen voor de stad van de toekomst. Het is allemaal heel knap en overdonderd, maar veel lijn kan ik er niet in ontdekken – als het maar beweegt en kleurig is en een beetje toekomstachtig aandoet mocht het erin.

Finland

Van binnen is het Finse paviljoen vooral een optelsom van bedrijfspresentaties. Jammer. Maar als je weer naar buiten loopt is er aan je linkerhand een juweel: een verstilde kamer, helemaal met hout bekleed, waar je je even terug kunt trekken uit de drukte en de aanslag op je zintuigen.

Sustainability Pavilion

De reusachtige schotels van het thematische Sustainability Pavilion, een ontwerp van de Britse architect Nicholas Grimshaw, staan met hun kopjes een beetje scheef, alsof ze geconcentreerd luisteren naar verre signalen uit het heelal die jij en ik niet kunnen horen. Maar het paviljoen heet juist Terra, aarde, en de schotels hebben als doel om energie uit zonlicht te vangen en water uit de lucht. Grimshaw zelf noemt het een ‘autonoom micro-ecosysteem’. Na de Expo wordt dit een wetenschapsmuseum – ik zie het helemaal voor me.

Al zijn we in de droge woestijn van Dubai, het paviljoen besteedt ruim aandacht aan ‘The Flooding House’. Ooit erbij stilgestaan dat jouw huis onder water zou kunnen lopen? Welke drie dingen neem jij dan mee? De samenstellers vroegen het aan allerlei mensen, en maakten daarmee the Archive of Three Things. Een man uit Nederland neemt cassettebandjes mee waar zijn eigen muziek op staat; een jonge vrouw uit de Emiraten pakt snel haar lievelingsdeken; een dame uit de Maldiven neemt behalve haar laptop, ook haar handtas en sieraden mee. Eén ding neemt iederéén mee: hun smartphone. Het zette me aan het denken: wat zou ik meenemen?