Met de komst van het internet werd de bibliotheek dood verklaard. wie had nog behoefte aan stoffige opslagplaatsen vol bedrukt papier? Maar zie: ‘de bieb’ heeft zich helemaal heruitgevonden. Als sociale ontmoetingsplek, als een plek om iets nieuws te leren, om muziek te maken of iets op de 3D printer te maken, om te gamen of te studeren (op het internet), om er met vrienden iets te drinken met uitzicht over de stad.
Ik volg deze ontwikkeling sinds de bouw in 2004 van de bibliotheek van Seattle door OMA – dat nu ook de nationale bibliotheek van Qatar heeft ontworpen. Op veel plekken in de wereld volgen de voorbeelden elkaar rap op: Spijkenisse van MVRDV, Roset in Arnhem van Neutelings Riedijk, Utopia in het Belgische Aalst door Kaan, Oodi in Helsinki van AA, de al gelauwerde LocHal in Tilburg van Civic / Mecanoo / Braaksma Roos, en de nieuwse loot aan de stam, het pas geopende Groninger Forum van NL Architects.
One of this year’s memorable exhibitions was Fibra Architectures in the Pavillon de l’Arsenal in Paris. It was about architecture made of, yes, fiber: seagrass, bamboo, palm leaves, reeds, sugarcane leaves, banyan tree roots, straw, mycelium, wheat stalks, wicker, willow branches and the humblest of all – grass.
Bijna de hele eeuw twintigste eeuw lang was de Franse ontwerpster Charlotte Perriand (1903-1999) een leidende figuur in de wereld van design en architectuur. Ze was vormgever van de moderne wereld, praktisch en bevlogen tegelijk. Maar als vrouw stond ze altijd in de schaduw van beroemde architecten en schilder, zoals Le Corbusier en Fernand Léger.
De Fondation Louis Vuitton eert haar nu met een groots retrospectief waarvoor kosten noch moeite zijn gespaard. Vijftig van haar ontwerpen zijn bij elkaar gebracht of opnieuw gemaakt – een vakantiehuisje van haar hand is zelfs postuum voor het eerst gerealiseerd. Uit de tentoonstelling verrijst het beeld van een onvermoeibare vernieuwer. Lees hieronder mijn artikel voor NRC Handelsblad.
De Casa Orgánica van de Mexicaanse architect Javier Senosiain is als een grot ingebouwd in de zelf aangelegde grazige heuvels op een verborgen plek hoog boven Mexico-Stad. In de jaren tachtig bouwde hij dit huis waarin hij zijn fantasie volledige de vrije loop heeft gegeven. Alles aan de Casa Orgánica welft en krult en kronkelt.
Via gangen als slokdarmen en trappen als slakkenhuizen bereik je de woonkamer, de keuken en de slaapkamers waarin geen rechte hoek te bekennen is. Het grote rond bed loopt met met de welving van de muur, het enige wat boven de grasheuvels uitsteekt is de haaivormige studio. Het huis is nu aangesloten bij het Iconic Houses Netwerk, van bijzondere twintigste-eeuwse woonhuizen.
Voor de zeventiende-eeuwse tuinen van Paleis Het Loo heeft kunstenaar-architect Daniel Libeskind vier sculpturen gemaakt die de gevaren van klimaatverandering verbeelden. ,,In die tijd zag men pas schoonheid in de natuur als die onderworpen was aan de mens. Maar dat is te ver gegaan.” De beelden blijven drie jaar staan, terwijl het paleis een ingrijpende verbouwing ondergaat. Ondertussen gaat de worsteling door rond zijn Namenmonument voor Amsterdam. ,,Architectuur is altijd politiek, het is een vorm van publieke dienstverlening.”
De Iraakse architecte Raya Ani vertrok na haar studie naar Amerika, maar keert nu regelmatig terug naar haar geboortestad Bagdad om met de wederopbouw te helpen. “Goede gebouwen zijn overal nodig. Maar een goed gebouw op een plek waar mensen er dringend behoefte aan hebben, is nog veel belangrijker.” Haar plan voor Bagdad is geen gebouw, maar eerder een social experiment.
