Vlak voordat corona uitbrak, was ik in New York, oa om de grondig verbouwde openbare bibliotheek van Mecanoo in mid-Manhattan te bezoeken samen met projectarchitect Martijn Meester (foto). Deze geliefde bieb staat aan 5th Avenue, tegenover de beroemde Public Library met de leeuwen. Het zou door de pandemie nog lang duren voordat de bibliotheek echt open ging, maar het was toen al goed te zien dat het uitgewoonde oude warenhuis uit begin 1900 een sprankelend, verwelkomend publiek gebouw zou worden. Ik schreef er dit stuk over voor De Architect en interviewde architecte Francine Houben samen met hoofdredacteur Merel Pit voor de nieuwe podcast ‘de Architect: Merel en Tracy praten door’.

Wat doen we met al die duizenden gebedshuizen die weliswaar hun functie hebben verloren, maar niet hun betekenis? Er komen steeds meer kerken leeg te staan. Wat moeten we ermee, wat kunnen we ermee? Nadat ik een podcast had gemaakt met Jorien Kranendijk van het programma Toekomst Religieus Erfgoed voor Centrum Architectuur en Stedebouw Tilburg (CAST), was er nog zo veel te vertellen dat ik een interview met haar heb geschreven. Onder andere over de prijsvraag ‘Sublieme Schoonheid | Sublieme Duurzaamheid’ die de Rijksbouwmeester heeft uitgeschreven samen met de Rijksdienst Cultureel Erfgoed voor de toekomst van negen van Nederlands bekendste kerken. Op 20 oktober worden de resultaten gepresenteerd op de Dutch Design Week op een bijeenkomst waar ik de moderator ben.

Lees hier mijn interview met Jorien Kranendijk over de toekomst van ons religieus erfgoed. Hieronder links de St Jan in Den Bosch, rechts de jury in de Nieuwe Kerk in Amsterdam.

In deze video vertelt Rijksbouwmeester Floris Alkemade over de oproep aan architecten en ontwerpers om kerken op innovatieve wijze te verduurzamen. “We moeten nu van het sacrale de weg terugvinden naar het profane, zonder dat het banaal wordt.”

Van de liefst 7.100 gebedshuizen in Nederland hebben er 1.500 al een andere bestemming gekregen: poptempel Paradiso in Amsterdam, bijvoorbeeld, een supermarkt in Sas van Gent, een boekhandel in Maastricht. Maar er wachten zeker nog 1.500 lege kerken op een nieuwe bestemming.

Na 25 jaar fotograferen heeft Frank van der Salm geen retrospectief gemaakt, maar een expositie in het Nederlands Foto Museum, in samenwerking met Bas Vroege van Paradox, die vooruit kijkt. Zijn thema: de metropool. Want over de hele wereld is stedenbouw de expressie van onze tijd, vindt hij. ‘Nowhere’ – te lezen zowel als nowhere, nergens, als ‘Now here’, juist het hyperlokale – bestaat uit drie radicaal verschillende onderdelen. Een door kunstmatige intelligentie samengesteld videowall, een driemaal wisselende selectie foto’s én de monumentale publicatie ontworpen door Irma Boom.

Het AT5 programma Bouw Woon Leef staat deze maand – onverwacht actueel! – in het teken van water. Op het voordek van het woonschip Batallo op IJburg mocht ik iets vertellen over onze verhouding tot het water – bijvoorbeeld over Almere die als een ouderwetse droogmakerij ín het water is gebouwd, en over IJburg dat juist óp het water is aangelegd. Hoe we met het water moeten omgaan? “Wees terughoudend.” Bekijk de uitzending hier:

Een beetje een makke bak leek het me, dat IJmeer, zo veilig omsloten door Amsterdam, Muiden en Almere, en door de Houtribdijk verborgen voor branding en getij. Maar na de WaterWalks van deze zomer, in juni voor de tweede keer georganiseerd door Het StrandLab – ‘buitenlaboratorium voor cultuur’- weet ik beter. Het kost tijd en geduld om goed te kijken, maar dan heb je ook wat.